AMERYKA POŁUDNIOWA
BIOTOPY ŚWIATA – AMERYKA POŁUDNIOWA
Ameryka Południowa leży na półkuli zachodniej po obu stronach równika. Jest kontynentem o dużej rozciągłości równoleżnikowej, co ma wpływ na występujące tam strefy klimatyczne. Linia brzegowa Ameryki Południowej jest słabo rozwinięta, przez co jest ona pod dużym wpływem prądów morskich.
Najważniejsze pasmo górskie stanowią Andy, ułożone południkowo wzdłuż zachodniego wybrzeża kontynentu. Na wschód od Andów następuje znaczne obniżenie terenu, tworzące Nizinę Orinoko, Nizinę Amazonki i Nizinę La Platy. Na wschodnim i północnym brzegu wysokość terenu znowu wzrasta. Znajdują się tam Wyżyna Brazylijska oraz Wyżyna Gujańska. Najwyższy szczyt Ameryki Południowej, Aconcagua (6960 m n. p. m.), leży w południowych Andach, które są najdłuższym łańcuchem górskim na świecie. Częstym elementem tych gór są potężne stożki wulkaniczne. Najniższym punktem kontynentu jest Gran Bajo de San Julian w Patagonii, na północ od ujścia rzeki Santa Cruz (105 m p.p.m.).
W AMERYCE POŁUDNIOWEJ WYSTĘPUJĄ WSZYSTKIE STREFY KLIMATYCZNE: OD KLIMATU RÓWNIKOWEGO, KTÓRY OBEJMUJE POŁOWĘ KONTYNENTU PO KLIMAT POLARNY NA POŁUDNIOWYCH KRAŃCACH. W ANDACH ZE WZGLĘDU NA WYSOKOŚĆ PANUJE KLIMAT GÓRSKI.
Roślinność Ameryki Południowej w wielu miejscach zachowała swój pierwotny charakter. Dotyczy to głównie lasów tropikalnych Niziny Amazonki. Rozciąga się tutaj największa na świecie tropikalna puszcza zwana selwas, która na terenach górskich przechodzi między innymi w tzw. lasy mgielne. W Puszczy Amazońskiej spotkać można ponad 70% gatunków roślin istniejących na ziemi, między innymi kauczukowiec i orzech amerykański.
Na południe od lasów równikowych występują tzw. lasy parkowe, które stanowią formę przejściową do sawanny. Na Wyżynie Brazylijskiej i w Nizinie Orinoko występują sawanny w formie zadrzewionej lub porośniętej roślinnością kolczastą z licznymi krzewami i sukulentami. W wilgotnej południowej części Wyżyny Brazylijskiej występują także lasy aukariowe.
Na południe od sawanny rozciąga się pampa (step), która dalej od Atlantyku przechodzi w pustynie i półpustynie. Południowe wybrzeża kontynentu, będące pod wpływem klimatu subpolarnego porośnięte są ubogą roślinnością tundry.
W samych Andach roślinność ma układ piętrowy i uzależniona jest od szerokości geograficznej. Na szczytach gór przez cały rok leży śnieg. Powstała tam też wysokogórska słona pustynia- Atakama.
Na zachodnich stokach pasma rosną natomiast wiecznie zielone lasy liściaste z bukami południowymi.
Sieć wodna Ameryki Południowej jest ściśle związane z ukształtowaniem terenu i sumą opadów.
RZEKI I WODY PŁYNĄCE
Najdłuższą rzeką kontynentu (niektórzy twierdzą, że również świata) jest Amazonka, która posiada też największe dorzecze i największą szerokość u ujścia (około 80 km). Amazonka wraz z dopływami zajmuje niemal połowę kontynentu, a jej wpływające wody powodują odsolenie oceanu w promieniu 400 km.
Inne ważne rzeki Ameryki Południowej to Orinoko (w dorzeczu której występuje największy wodospad- Salto Angel) , Parana, Săo Francisco, Magdalena i La Plata.
Ze względu na reżim wody (reżim rzeczny) rzeki Ameryki Południowej dzieli się na następujące typy:
– rzeki nizin równikowych- charakteryzujące się dużym przepływem, zasilane są obfitymi opadami przez cały rok i posiadają bardzo rozbudowaną sieć dopływów. Rzeki te stanowią siedlisko ogromnej ilości ryb, między innymi ogromnej arapaimy. Do tego typu należą największe rzeki kontynentu takie jak Amazonka i Orinoko
– rzeki karaibskie- zazwyczaj niezbyt długie, zasilane opadami w czasie lata. Przykładem jest rzeka Magdalena
– rzeki Wyżyny Brazylijskiej- przykładem jest Săo Francisco. Spływ następuje głównie latem i jesienią
– rzeki Pampy- często wysychające w porze suchej. Zazwyczaj zasilają w wodę jeziora słone
– rzeki Patagonii- takie jak Rio Negro. Są to rzeki zasilane wodą śniegową i lodowcową, które płyną zazwyczaj w głębokich wąwozach.
fot: Dorzecza rzeki Amazonka w Ameryce Południowej
Największym zainteresowaniem akwarystów cieszą się rzeki tropikalne, ze względu na występującą tu mnogość i różnorodność wodnych stworzeń, ze szczególnym uwzględnieniem Amazonki z której pochodzi większość hodowanych gatunków ryb. Ze względu na typy biotopów wody rzek tropikalnych dzieli się na kolejne trzy kategorie:
– wody przejrzyste- występujące zazwyczaj w górnym biegu rzek o skalnym podłożu. Charakteryzują się silnym nurtem wody i dużą przejrzystością. Występują tu gatunki roślin odporne na silny nurt wody, oraz wiele gatunków ryb np. zbrojniki i bystrzyki
– wody białe- wbrew nazwie posiadają zazwyczaj kolor szary lub szaro-żółty. Swoje zabarwienie zawdzięczają dużej ilości składników mineralnych wypłukanych w górnym biegu. To bogactwo minerałów powoduje, że są one chętnie zamieszkiwane przez mikroorganizmy i skorupiaki, które z kolei są pożywieniem dla wielu gatunków ryb, między innymi piranii
– wody czarne- bardzo kwaśne wody o kolorze mocnej herbaty. Charakteryzują się leniwym nurtem i prawie zupełnym brakiem roślinności. Mimo to żyje w nich wiele różnych ryb, głównie pielęgnicowate.
Najczęściej odtwarzane w akwarystyce biotopy odwzorowują te trzy typy wód:
Wody przejrzyste
W odtwarzaniu tego biotopu ważne jest zachowanie przejrzystości i silnego nurtu wody.
Podłożem powinien być żwir i pojedyncze kamienie.
Parametry wody: Ph od 6,8 do 7,4, temperatura 24-28 stopni Celsjusza, woda średni twarda
Rośliny: żabienice, nurzańce, kabomby
Ryby: pielęgnice, zbrojniki, kirysy i bystrzyki
Jako dekoracji użyć można korzeni i kamieni. Zbiornik powinien być dobrze oświetlony, jednak światło nie może być zbyt ostre.
Wody białe
Ze względu na mętność i małą przejrzystość wód białych w naturze, zazwyczaj biotop ten nie jest do końca wiernie odtwarzany. Zwyczajowo uznaje się, że wystarczy odwzorowanie dna rzeki, oraz właściwego PH.
Podłoże powinien stanowić drobny piasek.
Parametry wody: Ph od 6,5 do 7,3, temperatura 25-29 stopni Celsjusza, woda miękka
Rośliny: w wodach białych występuje mało roślin, są to przede wszystkim żabienice oraz rośliny nawodne
Ryby: piranie, pielęgnice, zbrojniki i sumy
Aranżację stanowić powinny duże ilości korzeni.
Wody czarne
Biotop chętnie odtwarzany ze względu na swoją mroczną tajemniczość.
Woda powinna mieć kolor brązowy, który można uzyskać przy pomocy torfu lub szyszek olchy.
Jako podłoża należy użyć bardzo drobnego piasku.
Parametry wody: Ph od 4,3 do 6,5, temperatura wody 26-30 stopni Celsjusza, woda bardzo miękka i kwaśna
Rośliny: brak
Ryby: małe pielęgniczki oraz pielęgnice, kąsacze, pstrążenice, arowany
Do aranżacji użyć można wszelkich korzeni, gałęzi, kawałków drewna oraz liści.
Oświetlenie powinno być raczej skąpe a nurt wody niezbyt silny.
JEZIORA I WODY STOJĄCE
W Ameryce Południowej nie występuje zbyt wiele jezior. Za największe uważa się Jezioro Maracaibo, które właściwie jest zatoką, w której woda słodka miesza się ze słoną. Wody tego jeziora są silnie zanieczyszczone i zarośnięte rzęsą, co silnie zagraża zamieszkującym je stworzeniom. Pierwotnie wody te słynęły z ogromnej ilości krewetek, oraz ryb takich jak sardynki i okonie.
Jednym z bardziej znanych jezior jest Titicaca- największe jezioro górskie, położone na wysokości 3812 m n.p.m. Do jeziora wpływa 25 rzek, a wypływa tylko jedna, co sprawia, że jest ono niemal bezodpływowe. Na olbrzymiej powierzchni jeziora znajduje się wiele wysp. Wody jeziora są dość chłodne, a ich poziom w ciągu ostatnich lat nieustannie się obniża. Ze względu na brak wymiany wody w jeziorze żyło wiele endemicznych gatunków ryb, głównie z rodziny karpieńcowatych, jednak wprowadzenie tam pstrąga kanadyjskiego poważnie zaburzyło równowagę ekosystemu.
W strefie tropikalnej Ameryki Południowej nie występują większe jeziora, natomiast ze względu na obfitość opadów okolice te obfitują we wszelkiego rodzaju zbiorniki powstałe na skutek wylewania rzek. I właśnie biotopy tych zbiorników cieszą się największą popularnością wśród akwarystów.
Podtopiony amazoński las
Aranżacja akwarium tego typu powinna obfitować w roślinność i różnego rodzaju szczątki organiczne, aby dobrze oddać atmosferę zalanej wodą puszczy.
Jako podłoża można użyć czarnego żwiru oraz ciemnego podłoża do roślin, które imitować będzie ciemną ziemię.
Parametry wody: Ph 6-7, woda miękka, temperatura wody 25-30 stopni Celsjusza, woda nie powinna być zbyt przejrzysta
Rośliny: w naturalnym środowisku dużą część flory stanowią rośliny lądowe, które jednak szybko giną w akwarium, można natomiast poeksperymentować z roślinami ziemno- wodnymi. Ponadto: heterantera paskowana, żabienice, kabomby, nurzańce, nadwódki
Ryby: kąsaczowate, żałobniczki, pielęgnice, kiryski
Do aranżacji poza dużą ilością i różnorodnością roślin można użyć wszelkiego rodzaju korzeni, lignitów, kawałków drewna i gałęzi.
Akwarium nie powinno być zbyt ostro oświetlone, dobrze sprawdza się oświetlenie punktowe.
Poniżej znajdą Państwo film przedstawiający aranżacje akwarium na styl biotopu Ameryki Południowej.
PRZECZYTAJ POZOSTAŁE ARTYKUŁY NA TEMAT BIOTOPÓW.
AUSTRALIA I OCEANIA
Artykuł opisujący biotopy w Australii i Oceanii.
AMERYKA PÓŁNOCNA
Artykuł opisujący biotopy w Ameryce Północnej.
AZJA
Artykuł opisujący biotopy w Azji.
EUROPA
Artykuł opisujący biotopy w Europie.