Ryby akwariowe - Pyszczak hełmiasty (Frontosa)

Nazwa: Pyszczak hełmiasty (Frontosa)

Nazwa łacińska: Cyphotilapia frontosa

Rząd: Okoniokształtne

Rodzina: Cyphotilapia frontosa

Pochodzenie: Jezioro Tanganika, rejon Kigoma w Tanzanii

Wielkość: 30 - 40 cm

Usposobienie: Łagodne

Wielkość akwarium: > 1200 l

Temperatura wody: 24-26°C

Parametry wody: pH 8,0-9,0 GH 15-25°dGH

Pokarm: Żywy i mrożony

Charakterystyka:
W tłumaczeniu z łaciny nazwa oznacza „garbatą rybę z dużym czołem”. Należy do endemicznych pielęgnic z jeziora Tanganika. Występuje wiele lokalnych odmian i form barwnych.
Pyszczak hełmiasty (Frontosa) ma ciało bocznie spłaszczone, masywne, przypominające nieco zarysem naszego okonia. Lekko owalnego kształtu nadają jej silnie uwypuklony „garbaty” grzbiet i wysklepiony brzuch. Płetwy brzuszne, odbytowa, i grzbietowa mogą być wydłużone w ozdobne „wąsy” zaś płetwa ogonowa jest długa, szeroka i trapezowata. Duży wypukły guz na czole jest cecha charakterystyczną ryby od której wzięła swoją nazwę. Guz ten występuje u samic jak i samców. Wielkość guza jest uwarunkowana wieloma czynnikami np. wielkością, płcią, hierarchią w stadzie odmianą itp. Całości dopełniają duże, ciemne oczy, oraz szeroki pysk umieszczony w dolnej części głowy. Na bokach szaroniebieskiego ciała ryby widnieje 7 pionowych, czarnogranatowych pasów. Góra głowy ma intensywnie ciemnoniebieski kolor. Płetwy mają lekko szarawy kolor z niebieskawym odcieniem. Na płetwie grzbietowej znajduje się żółta smuga. Dymorfizm płciowy jest słabo widoczny, samce są trochę większe z większym guzem na głowie a ich płetwy mogą być nieznacznie dłuższe. Samice mogą być mniej wyraźnie ubarwione.

Frontozy są łagodnymi, mało terytorialnymi, nawet wręcz nieśmiałymi rybami nawet w stosunku do mniejszych agresywnie nastawionych ryb. Należy hodować grupę ryb. Nie powinno się mieszać ich odmian ani łączyć ze sobą. Takie zabiegi mogą prowadzić do zanikania cech charakterystycznych, a także dawać niepłodne upośledzone potomstwo, dlatego najlepiej zdecydować się na hodowanie jednej odmiany. Nie należy też do stada już odchowanych ryb dodawać pojedynczych okazów ponieważ nowy okaz nie jest akceptowany i może być męczony przez dobrane już stadko. W akwarium należy mieć minimum dwa samce ponieważ jeden może nękać samice nie mając rywala. Można trzymać grupę złożoną z dwóch samców i 6-8 samic. Lub z 3 samców i 9-12 samic. Dla lepszego samopoczucia tych ryb i zmniejszenie ich nieśmiałości w akwarium można hodować dodatkowe gatunki z rodzajów Lepidiolamprologus, Limnochromis, Greenwoodochromis czy tanganickich sumów z rodzaju Synodontis.

Akwarium dla Pyszczaków hełmiastych, powinno być obszerne, szczelnie przykryte, ustawione w spokojnym miejscu. Oświetlenie musi być łagodne, należy zadbać o wydajną filtracje i dodatkowe napowietrzanie wody. Jako podłoża najlepiej użyć piasku a do dekoracji użyć dużych skał i kamieni, układając je tak aby ryby mogły swobodnie między nimi pływać a także miały dużo kryjówek. Należy też pamiętać o regularnych, obfitych podmianach wody.

Ryby młode w naturze żywią się grubszym planktonem, bezkręgowcami, resztkami pochodzenia zwierzęcego. Z wiekiem w diecie zaczynają pojawiać się mniejsze ryby. Rybki zwykle polują nocą podkradając się pod uśpioną rybę. W akwarium młodym osobnikom najlepiej podawać żywe lub mrożone larwy ochotki, komara, rurecznika, wodzienia, starszym zaś należy podawać kryl, gammarus, krewetki, dżdżownice, filety rybne, mrożoną stynkę. Chętnie przyjmują też pokarm suchy – płatki lub granulat. Starsze osobniki zjadają pokarm z dna dlatego należy podawać granulat lub pałeczki opadające na dno.

Rozmnażanie:
Pyszczak hełmiasty – Frontosa do tarła przystępują dopiero w wieku 3-4 lat. Tarło może odbywać nawet co dwa miesiące. Przed tarłem ryby zmieniają ubarwienie na bardziej wyraziste. Samce staja się bardziej jaskrawe a samice bardziej niebieskie zwłaszcza w okolicy pyska. Pierwsza faza tarła to taniec godowy polega on na pływaniu wokół siebie w dość szerokim kręgu. Potem ryby stają naprzeciw siebie, łapią się za wargi w mocnym uścisku, próbując przy tym wyrwać się partnerowi, takie siłowanie ma na celu sprawdzenie czy partner nadaje się do roli rodzica. Gdy ryby już dobiorą się w parę, wybierają razem miejsce do odbycia tarła właściwego. Najczęściej jest to kawałek piaszczystego podłoża ukrytego między skałami. Ryby wspólnie kopią w nim niewielki dołek, następnie samiec wydala w tym miejscu mlecz a samica składa ikrę. Krótko po tym samica zbiera ikrę do pyska, czynność ta jest powtarzana od 4-6 razy. Samica składa od 20-100 jaj, ich liczba zależy od wieku i wielkości samicy, kondycji fizycznej, warunków w akwarium a nawet odmiany.

Ikra pozostaje w pysku samicy przez ok 4 tygodnie. Po upływie tego czasu z pyska samicy wypływają już
w pełni ukształtowane, młode rybki wielkości 1-1,5cm. Młodym można zaraz podać mrożone oczliki. Należy karmić je kilka razy dziennie wtedy szybko rosną. Przez dwa tygodnie maluchami opiekuje się matka potem należy odłowić je do osobnego akwarium bo mogą stać się przekąska dorosłych osobników. Co jakiś czas należy sortować młode pod względem wielkości ponieważ większe mogą mniejsze potraktować jako pokarm.

Galeria