Nazwa: Ziemiojad “Red Head Tapajos”

Nazwa łacińska: Geophagus sp. Red Head Tapajos

Rząd: Okoniokształtne (Perciformes)

Rodzina: Pielęgnicowate (Cichlidae)

Pochodzenie: Ameryka Południowa

Wielkość: 15-20 cm

Usposobienie: spokojne, ale bardzo terytorialne, szczególnie w czasie tarła

Wielkość akwarium: Powyżej 350 l

Temperatura wody: 23-27°C

Parametry wody: miękka, pH 4,5-6,5

Pokarm: Żywy, suchy, mrożony

Charakterystyka:
Ziemiojad Red head Tapajos to endemiczny gatunek, występujący jedynie w dolnym Rio Tapajos we wschodniej Brazylii. Pomimo tego, że jest to ryba bardzo popularna w akwarystyce, do dziś nie doczekał się pełnego opisu taksonomicznego, dlatego występuje pod nazwami handlowymi “red head Tapajos” lub “orange head Tapajos”, które stosuje się zamiennie.

W naturalnym środowisku zamieszkuje wolno płynąca rzekę o mętnej “białej” wodzie, charakteryzującej się lekko kwaśnym odczynem i niską twardością. Preferowanymi przez ryby siedliskami są łagodnie strefy przybrzeżne z miękkim podłożem z piasku lub błota, niekiedy z niewielką ilością zatopionych korzeni drzew i liści.

Bardzo dekoracyjny gatunek o wysokiej, spłaszczonej bocznie sylwetce. Szczególną uwagę zwraca duża czerwono- pomarańczowa głowa, której ryba zawdzięcza swoją nazwę. Boki srebrzyste z niebieskim lub zielonkawym połyskiem i nie zawsze wyraźnymi, pionowymi ciemnymi paskami. W połowie boku można też zauważyć dużą, czarną plamę. Płetwa grzbietowa wysoka, ciągnąca się od głowy niemal do nasady ogona ryby, z przedłużonymi ostatnimi promieniami. Wszystkie płetwy, oprócz płetw piersiowych, pokryte naprzemiennymi pomarańczowo- czerwonymi i błękitnymi pasami, przy czym ich intensywność zależy od wieku, kondycji oraz nastroju ryby.

Płeć dość trudna do odróżnienia, szczególnie u młodych osobników. Dojrzałe samce są zazwyczaj większe (od samic w tym samym wieku), intensywniej wybarwione i mają bardziej wydłużone końcówki płetw. U dojrzałych dominujących samców pojawia się też garb tłuszczowy na głowie.

Bardzo pokojowo usposobiona ryba (szczególnie biorąc pod uwagę jej wielkość), która może być hodowana w akwarium z innymi spokojnymi gatunkami o podobnych rozmiarach. Młode osobniki najlepiej czują się grupie 5-8 osobników, w której stopniowo ustala się hierarchia. Łączenie dorosłych osobników, które nie wychowywały się razem, jest dość ryzykowne i w większości przypadków kończy się wzajemną agresją. Ryby aktywne w ciągu dnia, większość czasu spędzają na dnie zbiornika, gdzie żerują.

Wymagają dużego akwarium z odpowiednią przestrzenią do pływania. Podłoże powinna stanowić dość gruba warstwa drobnego piasku, która będzie przez ryby nieustannie przekopywana. Z tego też powodu nie zaleca się sadzenia roślin- lepiej sprawdzi się roślinność pływająca lub epifity przymocowane do dekoracji. W akwarium nie może zabraknąć licznych korzeni i kawałków drewna tworzących zaciszne kryjówki, które jednak nie pokrywają całej powierzchni dna. Można też użyć liści do dekoracji. Oświetlenie umiarkowane, najlepiej rozproszone. Akwarium musi być wyposażony w bardzo wydajny filtr biologiczny, ponieważ gatunek ten jest bardzo wrażliwy na jakość wody i zawarte w niej związków azotowych. Zaleca się również cotygodniowe podmiany 50% wody.

Ziemiojady w naturze żywią się głównie małymi bezkręgowcami oraz szczątkami roślinnymi i zwierzęcymi, które znajdują przesiewając podłoże. W akwarium należy zapewnić im zróżnicowaną dietę, zawierająca zarówno pokarmy mięsne, jak i roślinne. Pokarm musi być bardzo rozdrobniony i opadający na dno. Zamiast jednego obfitego pokarmu lepiej podawać małe porcje 3-4 razy dziennie.

Rozmnażanie:
Ryby te powoli rosną i dojrzewają, dlatego dojrzałość płciową osiągają dopiero mniej więcej po roku. W celu zachęcenia do tarła zaleca się nieznaczne podniesienie temperatury wody oraz obniżenie jej twardości i odczynu pH. Dodatkowo tarlaki należy obficie karmić wysokobiałkowymi pokarmami, takimi jak larwy owadów i rureczniki.
Zaloty są dość dyskretne i mało widowiskowe. Tarlaki zaczynają pływać razem i spoglądać na siebie. Następnie samiec zaczyna poszarpywać płetwę grzbietową samicy, a gdy ta będzie gotowa, para szuka dla siebie odpowiedniego miejsca. Zazwyczaj są to dekoracje w akwarium ( kamienie, kawałki drewna, liście roślin) lub po prostu podłoże. Wybrane miejsce jest następnie “czyszczone”, i bronione przed intruzami. Tarło zaczyna się od złożenia w rzędzie kilku jaj, które są zapładniane przez samca. Może się to powtarzać kilkakrotnie. W ciągu jednego tarła samica składa 200-300 jaj.
Do czasu inkubacji samica czuwa przy jajach, a samiec krąży w pobliżu odstraszając potencjalnych intruzów. Po około 3 dniach z jaj wykluwają się młode. Narybek natychmiast brany jest przez samice do pyska, czasami uczestniczą w tym także samiec. Z czasem maluch zaczynają swobodnie pływać po akwarium, jednak rodzice dalej zajmują się nimi, karmić przeżutym pokarmem i chowając do pyska w przypadku zagrożenia. Po tygodniu do dwóch od wyklucia rodzice przestają karmić młode i są one skazane na siebie. Należy im wtedy podawać sproszkowany suchy pokarm, larwy artemii i nicienie micro.