Nazwa: Skalar - Żaglowiec

Nazwa łacińska: Pterophyllum scalare

Rząd: Okoniokształtne

Rodzina: Pielęgnicowate (Cichlidae)

Pochodzenie:
Występuje gromadnie w górnym i środkowym biegu rzeki Amazonka wraz z jej dopływami. Można go też spotkać w dorzeczu rzek Orinoko (Wenezuela), Essequibo w Gujanie dodatkowo PERU, Brazylia, Ekwador

Wielkość: do 15 cm

Usposobienie: łagodne ale terytorialne, nie należy ich trzymać z bardzo małymi rybami

Wielkość akwarium: > 300 l

Temperatura wody: 24-28°C

Parametry wody: pH 6.0-6.5, gh 5-15°dGH

Pokarm: suchu, żywy i mrożony

Charakterystyka:
Skalar to ryba stadna, pokojowo nastawiona do innych mieszkańców zbiornika, może być agresywna podczas tarła. Skalar nie obroni się przed rybami agresywnymi i ruchliwymi. Ryba ta może dożyć wieku 15 lat. Z wyglądu jest bardzo silnie bocznie spłaszczona. Dzika forma skalara posiada ubarwienie srebrzystozielone lub oliwkowe z ciemnymi, pionowymi pręgami, które dodatkowo ułatwiają kamuflaż. Inne formy wyhodowano sztucznie. W hodowli znane są również odmiany srebrzyste (bez pręg), marmurkowe (z nieregularnymi, ciemnymi plamami, dymne (o ciemnym ubarwieniu), oraz całkiem czarne. Hodowcom udało się wyselekcjonować odmianę długopłetwą.

Płeć dorosłych skalarów jest trudna do odróżnienia. Samiec posiada niewielki garb tłuszczowy na czole. Skalary osiągają dojrzałość płciową w 7-10 miesiącu, żyjąc w stadzie same się dobierają. W okresie tarła para wykazuje agresję. Przegania inne ryby, w stosunku do swojego gatunku bywa nawet bardzo agresywna. U samicy pojawia się brodawka płciowa, tzw. pokładełko – u samicy część ta jest bardziej tępa, zaokrąglona, u samca mała, bardziej ostra.

Skalar do prawidłowego rozwoju potrzebuje dużego zbiornika. Idealny dla 4-5 dorosłych osobników będzie akwarium o pojemności 240-300 litrów z dużą ilością roślin i naturalnych ozdób akwariowych. Niezbędna jest wydajna filtracja i stała temperatura wody.

Ryby te nie są wybredne jeśli chodzi o pokarm. Jedzą pokarmy suche, żywe i mrożone o odpowiednio dobranej wielkości i granulacji.

Rozmnażanie:
Przy pomocy pokładełka samica przykleja ikrę w wybrane miejsce. Takim miejscem może być duży liść, duży kamień, kawałek szyby. Temperatura wody w okresie tarła powinna wynosić około 28-32 °C. Tarło skalarów trwa ok. 1-2 godzin. Samica układa ikrę w paseczki a samiec, podążając za nią zapładnia ikrę. Dorosła samica składa nawet do 1000 sztuk ikry. Dobrana para skalarów w dobrych warunkach składa ikrę co 4-5 tygodni. W warunkach hodowlanych opieka nad ikrą to 2-3 godziny (w korzystnych warunkach do 3 dni). Po tym czasie ikra zjadana jest przez rodziców lub inne ryby.

Jeżeli dojdzie do tarła w akwarium „ogólnym” należy wyjąć ikrę wraz z odciętym liściem, kamieniem itp., na którym jest złożona ikra, następnie przenieść ikrę do osobnego zbiornika i dobrze natleniać w nim wodę. Zepsutą ikrę należy ostrożnie usuwać. Ikra dojrzewa ok. 2-4 dni, w tym czasie można zaobserwować „ruch”, następnie larwy odrywają się i opadają na dno zbiornika. Narybek leży na dnie zbiornika lub lekko unosi się w toni wodnej.

Ciekawostki:
– Gatunek ten został sprowadzony w XVIII wieku przez Marcusa Blocha, jednak skalar nie utrzymał się długo w warunkach odbiegających od jego naturalnego środowiska. Spowodowało to naturalną selekcję
i tylko nieliczne egzemplarze przetrwały i zostały zakonserwowane w berlińskim archiwum muzealnym.

– Skalary są gatunkiem ryb, który znają wszyscy akwaryści, a także zupełnie przypadkowe osoby, potrafią odpowiednio nazwać tą rybę. Są bardzo popularne na całym świecie. Pasjonaci ryb bardzo często nie wyobrażają sobie swojego profesjonalnego akwarium bez tej ryby, która niewątpliwie ze względu na swój kształt wywołuje niesamowite wrażenie i zachwyt.

– Trzeba być ostrożnym i pamiętać, aby w jednym akwarium nie było bardzo małych ryb, które mogą stać się przypadkowym pożywieniem dla skalarów, oraz ze względu na ryby, które mogą podgryzać skalarom płetwy. Skalary to bardzo mądre ryby, jeśli akwarium okaże się dla nich za małe mogą sterroryzować inne gatunki ryb, lub po prostu staną się agresywne i za wszelką cenę będą bronić swojego terytorium.

– Największa agresja i waleczność budzi się w skalarach w momencie pilnowania ikry, gdy pilnując swojej ikry nie zwracają uwagi nawet na znacznie większe gatunki i atakują je, dążąc w ten sposób do ochrony swojego potomstwa.

– Należy pamiętać, że nie wolno krzyżować ze sobą skalarów odmiany czarnej. Ich młode w większości przypadków giną zaraz po wykluciu. Skalary koloru czarnego uzyskujemy mieszając ze sobą odmianę dymną lub dymną z czarną.

Skalar to przede wszystkim ryba bardzo towarzyska, jest pokojowo nastawiona do innych mieszkańców akwarium przy zachowaniu odpowiedniej wielkości zbiornika. Skalar niestety nie potrafi bronić się w sytuacjach mu zagrażających przed rybami ruchliwymi i agresywnymi. Te dostojne ryby, lubią czatować na zdobycz pośród pionowych liści roślin.

– Podczas tarła zdarzają się konflikty wśród pary tarlaków, wtedy słabszy traci płetwy, które na szczęście później odrastają

– Skalary poruszają się z gracją, najlepiej czują się w ławicy i w towarzystwie innych ryb takich jak Paletki czy z gatunkami z rodziny kąsaczowatych (Neon czerwony, Neon Innesa). Skalarów nie powinno hodować się w akwarium, w którym są bardzo ruchliwe i szybko poruszające się ryby.

A to kilka innych ciekawych gatunków ryb z rodziny pielęgnicowatych: Pyszczak złocisty, Pielęgnica pawiooka, Pielęgnica papuzia, Pielęgnica (pielęgniczka) Ramireza, Pielęgniczka kakadu, Paletka – Dyskowiec czy Barwniak czerwonobrzuchy.

Galeria