Długość życia ryb akwariowych

Decydując się na hodowlę ryb akwariowych, zazwyczaj kierujemy się w wyborze atrakcyjnością poszczególnych gatunków, rzadko biorąc pod uwagę to, jak długo nasze ryby będą żyły. Częściowo bierze się to zapewne z powszechnego przekonania, że gatunki akwarystyczne nie żyją zbyt długo. W wielu przypadkach jest to prawda- popularne gupiki czy neonki rzeczywiście rzadko przeżywają dłużej niż 3 lata w akwarium, jednak nie wszyscy wiedzą, że już (równie popularna) „złota rybka” w optymalnych warunkach hodowlanych może żyć kilkanaście lat, a zanotowany dla tego gatunku rekord to… 49 lat. Jak widać ryba rybie nierówna. Spośród ryb hodowanych w akwariach najdłużej żyjącymi są właśnie niektóre gatunki z rodziny karpiowatych, jesiotrowate, dość długowieczne są też niektóre pielęgnice. Oczywiście poza przynależnością do konkretnego gatunku na długość życia mają wpływ również cechy osobnicze oraz warunki, w jakich ryba przebywa.

Długość życia w naturze, a długość życia w akwarium.
Trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi na pytanie czy dany gatunek żyje dłużej w swoim naturalnym środowisko, czy w hodowli. Z jednej strony w akwarium ryby nie są narażone na wiele niebezpieczeństw, jakie czyhają na nie w naturze: drapieżniki, czasowe niedostatki pożywienia, zmiany pogody, klęski żywiołowe, zatrucie środowiska- teoretycznie więc powinny żyć dłużej. I oczywiście, nieraz zdarza się, że w optymalnych warunkach hodowlanych ryba dożywa bardzo sędziwego wieku. Częściej jednak osobniki trzymane w akwarium żyją krócej, niż wynika to z ich naturalnych predyspozycji. Powodem jest głównie ograniczona przestrzeń (a tym samym mniej ruchu), brak możliwości przenoszenia się (ryby, które w naturalnym środowisku migrują nie mogą tego robić w akwarium), mało urozmaicona dieta i stres związany z częstą interwencją akwarysty. Oczywiście, niektóre gatunki łatwiej przystosowują się do tych niedogodności, inne- pomimo zapewnienia najlepszych warunków- bardzo źle znoszą niewolę i żyją krótko. Dlatego przed zdecydowaniem się na hodowlę konkretnego gatunku, warto zebrać jak najwięcej informacji na ten temat, żeby zaoszczędzić rybom cierpienia, a sobie rozczarowań.

Wpływ warunków hodowlanych
Chociaż różne gatunki predysponowane są naturalnie do rożnej długości życia, zapewniając takie lub inne warunki- możemy to życie wydłużyć, albo (nieraz bardzo drastycznie) skrócić. Jeśli zależy Ci, aby Twoje ryby zostały z Tobą jak najdłużej- oto najbardziej podstawowa lista rzeczy, na które powinieneś zwrócić uwagę:

Przestrzeń
Wybierając akwarium należy przyjąć zasadę: lepiej za duże lub za małe. Przy czym pojęcie „za duże” właściwie nie istnieje. Jeśli nie możesz sobie pozwolić na duży zbiornik- zdecyduj się na mniej ryb, gatunki o mniejszych rozmiarach lub wymagające mniejszej przestrzeni. Najwięcej niepowodzeń hodowlanych, szczególnie wśród początkujących akwarystów, wynika ze zbyt małego akwarium. „Stłoczone” ryby częściej chorują, stają się apatyczne lub nadmiernie agresywne- zupełnie jak ludzie w zatłoczonym autobusie. W takim akwarium trudno też utrzymywać czystość i odpowiednie parametry wody.

Spokój
Stres ma negatywny wpływ nie tylko na ludzi, lecz również na zwierzęta. W miarę możliwości postaraj się więc oszczędzić go swoim rybom. A co stresuje ryby akwariowe? Nadmiar światła, hałas, dotykanie, zmiana otoczenia, nowe (szczególnie agresywne) towarzystwo w akwarium, zmiana wystroju zbiornika, brak możliwości ukrycia się (jeden z powodów dla którego kula nie jest dobrym pomysłem) oraz wszystko co nagłe i odbiegające od zaakceptowanego harmonogramu. Ryby lubią rutynę (stałe pory karmienia, gaszenia i zapalania światła) nudę i brak niespodzianek.

Jak najbliżej natury
Decydując się na konkretny gatunek lub gatunki, postaraj się zapewnić warunki jak najbardziej zbliżone do tych z ich naturalnego środowiska. Chodzi nie tylko o odpowiednie parametry wody (o czym większość akwarystów pamięta), lecz również takie rzeczy jak wystrój, roślinność czy oświetlenie. Twoja ryba przez tysiące lat na drodze ewolucji dostosowywała się do konkretnych warunków, nie zmuszaj jej, żeby musiała nagle zmieniać przyzwyczajenia.

Towarzystwo
Starannie wybieraj obsadę akwarium, aby jedne ryby nie prześladowały i nie zastraszały drugich. Jeśli decydujesz się na gatunki o terytorialnym usposobieniu- zdecyduj się raczej na harem niż grupę składającą się z samców i samic. Ryb o pustelniczym usposobieniu nie wrzucaj do akwarium pełnego przedstawicielu aktywnych i wszędobylskich gatunków. I odwrotnie: ryb lubiących przebywać w stadzie lub ławicy nie pozbawiaj towarzystwa, bo odbije się to na ich samopoczuciu i zdrowiu.

Hybrydy, bastardy i ryby GMO
Poza gatunkami „pozyskanymi z natury” na rynku spotkać można wiele rozmaitych krzyżówek, czasem „ulepszanych” w nie zawsze etyczny sposób. Trudno wyrokować, jak długo będzie żyła taka ryba. Po pierwsze- hodowcy często utrzymują w tajemnicy sposób otrzymania krzyżówki, więc nie znamy „rodziców”. Po drugie- wśród krzyżówek i hybryd oraz różnych eksperymentów genetycznych, często zdarzają się osobniki z ukrytym „felerem”, nie zawsze widocznym gołym okiem, który powoduje, że ryba nie jest w stanie normalnie funkcjonować, a tym samym jej życie jest dość krótkie.

Średnia długość życia najpopularniejszych gatunków hodowanych w akwarium:

Akara błękitna, akara zielona, akara modra (Andinoacara pulcher) 8-10 lat
Akara z Maroni (Cleithracara Maronii) 10 lat
Bojownik wspaniały, Bojownik syjamski (Betta splendens) 3-5 lat
Brzanka Denisona (Puntius Denisonii) 5-8 lat
Brzanka mszysta, brzanka zielona (Puntius Tetrazona) 5-7 lat
Brzanka rekinia (Balantiocheilos melanopterus) 6-10 lat
Brzanka sumatrzańska ( Puntigrus tetrazona) 4-5 lat
Brzanka wysmukła, brzanka titeya (Puntius titteya) 4 lata
Bystrzyk ozdobny (Hyphessobrycon bentosi) 8 lat
Danio malabarski (Danio aequipinnatus) 9 lat
Danio pręgowany (Danio rerio) 1-5 lat
Grubowarg dwubarwny (Labeo bicolor) 10 lat
Gupik Endlera (Poecilia wingei) 2,5 roku
Gupik pawie oczko (Poecilia reticulata) 2 lata
Gurami dwuplamisty (Trichogaster trichopterus trichopterus) 7-8 lat
Gurami mozaikowy (Trichopodus leerii) 5-6 lat
Hokejówka amazońska (Thayeria boehlkei) 5 lat
Kardynałek chiński (Tanichthys albonubes) 3-5 lat
Karp Koi (Cyprinus rubrofuscus) 25- 35 lat
Kirysek panda (Corydoras panda) 10 lat
Kirysek Pigmej, kirysek karłowaty (Corydoras Pygmaeus) 3-5 lat
Kirysek pstry (Corydoras paleatus) 15 lat
Kiryśnik czarnoplamy (Hoplosternum thoracatum) 12 lat
Kosiarka, grubowarg syjamski (Crossocheilus oblongus) 10 lat
Mieczyk Hellera (Xiphophorus hellerii) 4 lata
Molinezja ostrousta (Poecilia sphenops) 4-5 lat
Neon czarny (Hyphessobrycon herbertaxelrodi) 3-5 lat
Neon czerwony (Paracheirodon axelrodi) 4-5 lat
Neon innesa (Paracheirodon innesi) 10 lat
Neon simulans ( Paracheirodon simulans) 5 lat
Paletka dyskowiec (Symphysodon aequifasciatus) 6-10 lat
Pielęgnica papuzia– 10 lat
Pielęgnica pawiooka (Astronotus ocellatus) 10-20 lat
Pielęgnica zebra (Amatitlania nigrofasciata) 10 lat
Pielęgniczka Boliwijska (Mikrogeophagus altispinosus) 2-4 lata
Pielęgniczka Kakadu (Apistogramma Cacatuoides) 4-5 lat
Pielęgniczka Ramireza (Mikrogeophagus ramirezi) 3-4 lata
Prętnik karłowaty (Colisa lalia) 4-5 lat
Proporczykowiec czerwonopręgi (Aphyosemion lujae) 2-3 lata
Proporczykowiec z Kap Lopez (Aphyosemion australe)- 3 lata
Razbora klinowa (Trigonostigma heteromorpha)- 5 lat
Tęczanka Boesemana (Melanotaenia Boesemani)- 5-8 lat
Tęczanka filigranowa, tęczanka Wernera (Iriatherina werneri) – 3 lata
Tęczanka neonowa (Melanotaenia praecox) 3-5 lat
Welon, welonka- 5- 10 lat
Wielkopłetw wspaniały, Wielkopłetw chiński (Macropodus opercularis)- 6 lat
Zbrojnik lamparci, gibiceps (Pterygoplichthys gibbiceps)- 20 lat
Zbrojnik niebieski (Ancistrus dolichopterus)- 12 lat
Zbrojnik pospolity (Ancistrus sp.)- 10 lat
Zmienniak plamisty (Xiphophorus maculatus)- 3-5 lat
Zwinnik czerwonousty (Hemigrammus rhodostomus)- 3-5 lat
Skalar żaglowiec (Pterophyllum scalare)- 15 lat